مقاله ای که در پی می آید ترجمه ای از سایت ” اینسایدر“ا ست . این سایت یکی از رسانه ها ی فعال در امور افشای فعالیتهای سازمانهای اطلاعاتی و نظامی ، فدراسیون روسیه است . در این مقاله به رقابتها و وحدتهای دو متحد منطقه ای یعنی کشورهای فدراسیون روسیه و ج.ا. اشاره رفته است .
: اسناد محرمانه سازمان امنیت فدرال روسیه تأیید میکنند که ایران و روسیه در حال انجام عملیات یک جنگ جاسوسی علیه یکدیگر هستند.
حملات اسرائیل و ایالات متحده به ایران با واکنشی انتقادی اما بسیار محتاطانه از سوی کرملین مواجه شد. در ۲۳ ژوئن، ولادیمیر پوتین این حمله را «غیرقابل توجیه و نابخشودنی» خواند، اما انتقاد او از آمریکا و اسرائیل بسیار با احتیاط بیان شد و به نظر میرسد که حمایت روسیه از ایران فراتر از این اظهارات نرود. این امر تعجببرانگیز نیست: همانطور که اسناد سرویس ضدجاسوسی سازمان امنیت فدرال روسیه (FSB) که به دست “Insider” رسیده نشان میدهد، با وجود نزدیکی ظاهری میان مسکو و تهران، روابط میان روسیه و ایران سرشار از بیاعتمادی متقابل است و هر دو کشور همچنان به طور فعال از یکدیگر جاسوسی میکنند. منابعی در سرویسهای اطلاعاتی روسیه میگویند که با وجود این نزدیکی، روسیه همچنان ایران را بیشتر یک دشمن میداند تا یک متحد، و نمیخواهد اجازه دهد تهران به سلاح هستهای دست یابد..
پس از تهاجم تمامعیار روسیه به اوکراین، روابط این کشور با سرویسهای اطلاعاتی ایران نزدیکتر شد. مقامات بلندپایهای از سازمان(GRU) اطلاعات نظامی روسیه امنیت اطلاعات فدراتیو رروسیه شروع به سفرهای مکرر به ایران کردند و همکاریهای نظامی میان دو کشور افزایش یافت — که برجستهترین نمونهی آن دریافت پهپادهای شاهد توسط مسکو در ازای شمشهای طلا از تهران بود.
با این حال، هر دو کشور همچنان در پشت صحنه به جاسوسی از یکدیگر ادامه دادند، چنانکه اسناد بهدستآمده از «رکن یک -بخش ضدجاسوسی سرویس اطلاعاتی روسیه ککه در اختیار ما قرار گرفته، این موضوع را نشان میدهد. با وجود مقررات سختگیرانه با بیاحتیاطی برخورد میکنند و معمولاً گزارشها و خلاصهجلسات فوقمحرمانه را برای خود یا همکارانشان ایمیل میزنند. این اسناد محرمانه، دیدگاه این سازمان نسبت به روابط روسیه با دیگر کشورها را آشکار میسازند.
در میان این اسناد، «توصیههایی برای برنامهریزی فعالیتهای عملیاتی و خدماتی در مرز ایران» نیز به چشم میخورد که بهصورت سالانه تهیه میشوند و با مرور کوتاهی بر وضعیت سیاسی جاری آغاز میگردند.
نحوهٔ جاسوسی ایران در روسیه
مقدمهٔ «پیشنهادات » برای سال ۲۰۲۴ با یادداشتی دربارهٔ تقویت روابط روسیه و ایران آغاز میشود:
«در مرحلهٔ کنونی، توسعهٔ روابط بین روسیه و جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژهای یافته است. این روابط از سطح دوجانبه فراتر رفته و به سطح منطقهای و حتی فرامنطقهای رسیده است.
نپذیرفتن سلطهٔ غرب—بهویژه ایالات متحده—بر روابط بینالملل و تمایل هر دو کشور به ایجاد نظمی چندقطبی، همراه با تقویت سایر مراکز قدرت برای موازنه با هژمونی یکجانبه، به یکی از نقاط تماس در سیاست خارجی دو کشور تبدیل شده است.
در بستر «عملیات نظامی ویژه» در اوکراین و فشار بیسابقهٔ غرب جمعی بر کشور ما، رهبری ایران مسیر سیاست خارجی حامی روسیه در پیش گرفت؛ امری که فشار ایالات متحده و متحدانش بر جمهوری اسلامی را افزایش داد. در این شرایط، تلاشهای روسیه برای حل مسئلهٔ هستهای ایران و کاهش فشارهای بینالمللی بر تهران، تأثیر مثبتی بر روابط دوجانبه گذاشته و چشمانداز روشنی برای ارتقای آن به سطح راهبردی فراهم آمده است با وجود این لحن مثبت، مأموران ضدجاسوسی یادآور میشوند که فعالیتهای جاسوسی ایران در روسیه متوقف نشده است:
«همزمان با توسعهٔ فعال روابط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی روسیه و ایران، سرویسهای اطلاعاتی ایران همچنان در روسیه فعالانه کار میکنند. تمرکز آنان بر دستیابی به نمونههای پیشرفتهٔ سلاحهای روسی، فناوریهای هوافضا، رادیوالکترونیک و هستهای، یافتن مسیرهایی برای تهیهٔ محصولات نظامی و دوکاربره با دور زدن قوانین روسیه، ایجاد پایگاه نفوذ در میان روحانیون مسلمان روسیه، ترویج اسلام شیعی و گردآوری اطلاعات دربارهٔ وضعیت سیاسی و اقتصادی داخلی و سیاست خارجی روسیه است.
سرویسهای زیر از سفارت ایران در مسکو فعالیت میکنند: وزارت اطلاعات (وِزارَتِ اِطّلاعات)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه)، و ادارهٔ دوم اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح ایران.
… نتایج تحلیل فعالیتهای ضدجاسوسی در مرز ایران طی سال ۲۰۲۳ نشان میدهد که علیرغم تقویت روابط بیندولتی، سرویسهای اطلاعاتی ایران به ایجاد شرایط برای نفوذ در مؤسسات صنعتی، پژوهشی، طراحی و مهندسی روسیه ادامه میدهند.
اهداف اصلی این سرویسها شامل موتورهای توربوجت و سامانههای پیشران مورد استفاده در صنایع موشکی، هوانوردی و نفت و گاز، فناوریهای پهپادی، جنگ الکترونیک، محصولات رادیوالکترونیکی و کارشناسان صنایع موشکی، هوانوردی و فضایی است.
با تشدید همکاریهای فنی ـ نظامی و افزایش هیئتهای ملی که از کشور ما دیدار میکنند یا به ایران میروند، گزارشهایی از تلاش برای جذب متخصصان روسی دارای دسترسی به اطلاعات طبقهبندیشده، از جمله اسرار دولتی، دریافت شده است.»
جزئیات شیوهٔ جذب نیرو در روسیه را میتوان در سندی با عنوان طولانیِ «بررسی تاکتیکهای فعالیت اطلاعاتی سرویسهای اطلاعاتی خارجی در مسیر اعزام شهروندان روس دارای دسترسی به اسرار دولتی به خارج از کشور» یافت. طبق گزارش FSB، جاسوسان ایرانی «بهطور گسترده از سفر هیئتهای رسمی به مؤسسات مجتمع نظامیـصنعتی روسیه، پژوهشگاهها، و سازمانهای دولتی و تجاری برای مذاکرات رسمی، دعوت به سفرهای کاری—کوتاهمدت—با بهانههای موجه (مرحلهٔ بعدی مذاکرات، آشنایی با تجربهٔ خارجی، سخنرانی دربارهٔ موضوعات علمی)، تعطیلات خارج از کشور و غیره» بهره میگیرند.
اشاره شده است که سرویسهای امنیتی ایران معمولاً عوامل جذبشده را با پول تطمیع میکنند و «استفاده از حاملان مخفی “در تاریکی” را بهکار میگیرند و بهتدریج آنان را وارد تبادل اطلاعات و فعالیتهای تجاری میسازند».
تحلیل اف اس بی می افزاید :
تحلیل FSB که فعالیتهای ایران در روسیه شامل «تبلیغ اسلام شیعی و ایجاد پایگاههایی در جوامع دینی مسلمان روسیه برای پیشبرد منافع راهبردی ایران» و نیز «بهدست آوردن فناوریها، نمونههای مواد و کالاهای دوکاربره و نظامی، چه از راههای رسمی و چه با دور زدن قوانین روسیه» است.
سند همچنین فهرستی از اتباع ایرانی مسئول تعامل با سرویسهای اطلاعاتی روسیه یا جذب عوامل در خاک این کشور را ارائه میکند.
سید علیرضا بصیری ، نمایندهٔ رسمی وزارت اطلاعات ایران، بررسی تماسهای تلفنی او نشان از ارتباط با افسران اطلاعاتی روس از جمله میخائیل خابروف (کارمند ادارهٔ همکاریهای بینالمللی FSB با پوشش شرکت آلماز-آنتی)، همکارش آرتیوم بیتسور (متخصص ایران) و مراد چارِف از کهنهکاران اس وی ار . دارد .
: ذوالفقاری عباس محمد، رئیس اطلاعات راهبردی، با سپاه، GRU و FSB در ارتباط است و بنا بر ارزیابی های ما از FSB «بر سازماندهی تهیهٔ تجهیزات فنی ویژه، حتی از راههای غیرقانونی کار میکند.
سرهنگ رضا خسروی مقدم، وابستهٔ نظامی، با سازمان فدرال همکاریهای فنی ـ نظامی، سرویس فدرال کنترل فنی و صادرات، شرکت صادرات دفاعی تحت نظر وزارت دفاع روسیه هماهنگ است و در «جذب شهروندان روس از میان نظامیان» نقش دارد. هرچند تأیید دخالت او در جذب نیرو دشوار است، او واقعاً با نظامیان روس، از جمله الکساندر بلوخین در ادارهٔ کل همکاری نظامی بینالمللی وزارت دفاع، در تماس است.
نحوهٔ جاسوسی روسیه در ایران
در «توصیههای» ۲۰۲۴، افسران ضدجاسوسی روس صراحتاً بر ضرورت نفوذ در سرویسهای اطلاعاتی ایران برای کسب اطلاعات دربارهٔ فعالیتهای براندازانهٔ تهران در روسیه (مانند «کمپینهای اطلاعاتی» در جوامع دینی که میتواند به «درگیریهای فرقهای» بینجامد) و نیز وضعیت داخلی ایران (از جمله جانشین احتمالی آیتالله خامنهای) تأکید میکنند:
علاوه بر این، در سال ۲۰۲۴ لازم است:
۱. عملیات نفوذ انسانی و فنی به سرویسهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران را تشدید کرد و آن را در اولویت راهبردی قرار داد.
۲. اطلاعات پیشدستانه دربارهٔ برنامههای ایران برای ترویج تشیع در خاک روسیه و جلوگیری از ایجاد کانونهای تنش فرقهای و مقابله با کارزارهای نفوذ ایران گردآوری کرد.
۳. تلاشهای سرویسهای ایرانی برای دستیابی یا انتقال فناوریها و مواد دوکاربره و نظامی، و خروج غیرمجاز متخصصان روس دارای اسرار دولتی را خنثی کرد.
۴. اطلاعاتی دربارهٔ عواملی که میتواند انگیزهٔ ایران برای ادامهٔ همکاری نزدیک با روسیه را کاهش دهد، از جمله احیای احتمالی برنامهٔ جامع اقدام مشترک (JCPOA) یا جانشینی رهبری ایران، جمعآوری کرد.
۵. فعالیتهای ضدروسی سفارتخانههای کشورهای غربی و اوکراین در ایران را رصد کرد.
۶. گسترش روابط دوجانبهٔ تجاری و دولتی روسیه و ایران را تسهیل نمود.»
در ادامه، سند تدابیر مشخصی را برای دستیابی به این اهداف برمیشمرد، از جمله «اجرای عملیات ضدجاسوسی علیه افراد ایرانی در روسیه» و «جذب فارغالتحصیلان مراکز دینی ایران».
این مقاله توضیح میدهد که روسیه از زمان ریاستجمهوری دیمیتری مدودف (۲۰۰۸–۲۰۱۲) ایران را بیشتر بهعنوان یک دشمن بالقوه و نه یک متحد واقعی تلقی کرده است. در حالی که بهصورت علنی بر دوستی و همکاری تأکید میشد، روسیه هرگز از موضع اصولی خود مبنی بر اینکه ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد، عقبنشینی نکرده است.
در «توصیههای» اف اس ب . در سال ۲۰۲۴ نیز بهروشنی دیده میشود که روسیه نگرانی اصلی FSB نگران تلاشهای ایران برای دستیابی به فناوریهای هستهای روسیه است . از این رو در سند تأکید شده که باید:
«تلاش سرویسهای اطلاعاتی و سازمانهای ایرانی برای دستیابی غیرقانونی به فناوریها، تجهیزات، مواد یا اطلاعات علمیـفنی در روسیه — یا انتقال آنها از طریق خاک روسیه — که میتواند در توسعهٔ سلاحهای کشتار جمعی استفاده شود، خنثی گردد.»
همان منبع در ضدجاسوسی نظامی میگوید که حتی در سالهای اخیر، با وجود نزدیکی ظاهری به ایران، روسیه همزمان همکاری نزدیکی با اسرائیل از طریق اداره اطلاعات داشته و در واقع یک بازی دوگانه انجام داده است. بدون تردید، ایران از این تماسها بیخبر نبوده و این موضوع بر بیاعتمادی متقابل افزوده است.
یکی از مقامات سازمان اطلاعات نظامی روسیه در مصاحبه با ” این سایدر ” می گوید
«کرملین از دستکم سال ۲۰۱۰ به اینسو، در رقابت میان ایران و اسرائیل، طرف اسرائیل را گرفته است، و در تمام این مدت، جنگ پنهان .واطلاعاتی با ایران هرگز متوقف نشده است
او میافزاید که درگیری میان ایران و اسرائیل، کرملین را در وضعیت دشواری قرار داده، اما در حال حاضر، نگرانی اصلی مسکو مسائل داخلی است و رهبری روسیه در شرایط کنونی توان تمرکز بر دیپلماسی خاورمیانهای را ندارد.
کاوه فرزند ملت 
Leave a Reply